برگزاری کنگره‌ها و یادواره‌های شهیدان، از سنت‌های حسنه است که در سالیان اخیر در کشور متداول گردیده و در سطوح مختلف محلی تا ملی برگزار می‌شود. در این مراسم‌های آیینی که معمولاً با تهیه و انتشار زندگینامه و خاطرات مربوط به شهیدان و سخنرانی و خاطره‌گویی رزمندگان و همرزمان شهیدان برگزار می‌شود، بزرگداشت شهیدان زمینه‌ساز تقویت فرهنگ جهادی و حماسی شده و روحیه شجاعت و دلاوری با چاشنی عطر ایثار و شهادت به نسل‌های بعد از دوران دفاع مقدس منتقل می‌گردد. توسعه و تداوم این مراسم‌ها و نهادینه شدن آن، موجب پدید آمدن ظرفیتی آیینی برای عمق‌بخشی به فرهنگ جهادی و حماسی گردیده که می‌تواند جبران‌کننده برخی کمبود‌ها و خلأ‌های نهاد‌های فرهنگی یا کمک‌کننده به آن‌ها باشد. از الزامات قوام‌بخش این مراسم آیینی هدفمندی و طراحی اقدامات و فعالیت‌های هدفمند برای برگزاری آن است که بتواند اثربخشی آن را برای جامعه هدف بیشتر و عمیق‌تر کند.
امام خامنه‌ای در دیدار دست‌اندرکاران کنگره ملی شهدای کرمانشاه، ضمن تأیید اقدامات و برنامه‌های مربوط به این کنگره و تأکید بر ضرورت اثرگذاری آن‌ها بر روی جامعه مخاطب، خروجی نتیجه کارها را مهم دانستند و فرمودند: «بروید سراغ خروجی این کارها.» و در ادامه با اشاره به ضرورت نگاه به میزان استفاده از کتاب‌ها و آثار و ارتباط مخاطبان با نقاط برجسته شهدای معرفی شده، مخاطب اصلی این مراسمات آیینی را جوان‌ها معرفی و اظهار کردند: «مخاطب کار‌های شما جوان‌هایند. باید این مجموعه کار‌هایی که انجام می‌دهید روی جوان‌ها اثر بگذارد.»
واقعیت این است که کاربر اصلی فرهنگ حماسی جوانان هستند که در شرایط بروز تهدید و جنگ، میدانداران و معرکه‌گردانان عمده به حساب می‌آیند و از این رو، باید به عنوان مخاطب اصلی کنگره‌ها و یادواره‌ها مورد توجه قرار گرفته و در مرکز برنامه‌ریزی‌ها جا داده شوند و نوع پیام و محتوا نیز متناسب با نیاز و ذائقه او تنظیم شود و خوشبختانه ذخایر معنوی دفاع مقدس، زمینه و شرایط مناسبی برای تقویت روحیه حماسی و ایثارگری توأم با معنویت برای جوانان فراهم کرده است.
رهبر حکیم و فرزانه انقلاب اسلامی با اشاره به تقید جوانان رزمنده دوران دفاع مقدس به احکام و ضوابط شرعی و اخلاقی، حتی در شرایط سخت محاصره و گرسنگی و با وجود دسترسی به مواد غذایی و امکانات متعلق به مردم در منطقه، این نوع رفتار را متفاوت از رفتار جنگجویان دیگر کشور‌های دنیا می‌دانند که نابودی و غارت برای آنان عادی به حساب می‌آید و از این رو، خطاب به برگزارکنندگان کنگره ملی شهیدان کرمانشاه، تأکید داشتند: «این تقوا، این پرهیز، این ورع، این اخلاص و این صمیمیت را شما کجا پیدا می‌کنید؟ این را جوان امروز باید بداند. این را باید نشان بدهید. مقایسه بین جوانان رزمنده ما و نوع رزمنده‌های دنیا، در زمینه معنویات، در زمینه نیت، در زمینه نوع عمل و مانند این‌ها.»
نقطه کانونی در رمزگشایی از این توصیه راهبردی را باید در مبنای ارزشی و معنوی، رفتار رزمندگان اسلام و شهدای دفاع مقدس دانست که برآمده از اخلاص و تقوای الهی و به دور از خودخواهی و هوای نفس بود. شجاعت و رشادت پیوند خورده با این مبانی ارزشی و معنوی، زیبایی و منزلت رفتار جهادی و روحیه جنگجویی رزمندگان اسلام را چشمگیر و نورانی می‌سازد و همین ویژگی گم شده جوان امروزی است که غفلت نهاد‌های فرهنگی از درون و تهاجم فرهنگی بیرونی و زیست او در فضای مجازی، تماس او با مبانی و ارزش‌های مادی و سودجویانه غربی را بیش از پیش برایش فراهم ساخته است. از این رو لازم است دست‌اندرکاران این مراسمات آیینی و ارزشمند، جوانان را در مرکز تصمیمات و برنامه‌ریزی‌های خود قرار دهند و با بهره‌گیری از شیوه‌ها و ابزار‌های علمی و هنری، انتقال ارزش‌های معنوی حاکم بر رفتار حماسی و رشادت‌های رزمندگان اسلام و شهدای دفاع مقدس را به نسل جوان امروز، در زمره اهداف اصلی خود قرار دهند.
با همین نگاه، شاید بهتر باشد مکان برگزاری کنگره‌ها و یادواره‌ها را به مدارس و دانشگاه‌ها انتقال داد و به جای مراسم متمرکز، آن را در چند مکان جداگانه و قابل دسترس برای جوانان به اجرا گذاشت.
